Staz Dermatiti Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Tanısı ve Tedavisi

Staz dermatiti, venöz egzama ve gravitisyonel egzama adlarıyla da bilinir. Bacakların alt taraflarında ortaya çıkan ve cilt döküntüsü, renk değişimi gibi belirtilerle baş gösteren bir hastalıktır. Dolaşım bozuklukları ile ilişkili bir sorundur. Toplardamarlarda oluşan yetersizlikler, varis sorunu gibi değişimler ilerlediğinde uzun süreli inflamasyona yol açar. Böylece özellikle ayak bileklerinde kaşıntı, renk değişimi ve döküntü görülür. Hastalığın kadınlarda erkeklerden daha sık görüldüğü söylenebilir.

Staz dermatiti nadir görülen egzama çeşitlerinden biridir.

Bacaklardaki damarlardan akan kan bir yerden sonra yerçekimine karşı hareket ederek kalbe taşınır. Bu damarlarda oluşan dolaşım bozuklukları sonucunda kan kalbe doğru çıkmak yerine yer çekimi yönünde birikir. Bu durum staz dermatitin en yaygın nedenlerinden biridir. Benzer süreçlere neden olan varikoz damar sorunu, kalp yetmezliği, bypass ameliyatı geçirmek, pıhtı, bölgeye darbe alma gibi sorunlar da hastalığın ortaya çıkmasına neden olabilir.

Hastalık daha yaygın olarak ayak bileklerinde ortaya çıkar. Belirtiler ani şekilde baş gösterir. Bunlar tedavi edilmediğinde ülserlere neden olabilir. Hastalığın ilk aşamalarında günün geç saatlerinde yoğunlaşan ödem gözlenir. Zaman içinde ödem sürekli hale gelir ve bu bölgede cildin renk değişimi göze çarpar. Belirtilere kaşıntı da eşlik eder. Zaman içinde durum daha şiddetli bir hal alır.

Staz Dermatit Nedenleri

Kan dolaşımının herhangi bir nedenle zayıflaması staz dermatite yol açar. Çoğu zaman venöz yetmezlik ile bağlantılı bir sorundur. Venöz yetmezlik, genellikle bacaklardaki toplardamarlarda oluşur. Toplardamarlardan kalbe taşınması gereken kan yerçekimi yönünde akarak birikir ve bir dolaşım sorunu oluşturur.

Staz dermatiti ile ilgili görseli dikkatlice inceleyiniz.

Benzer süreçlerle varis sorunu olan kişilerde de staz dermatit ortaya çıkabilir. Toplardamar kapakçıklarındaki sorunlar varise neden olur ve bu durum dolaşımı kötü etkileyerek bileklerde staz dermatit oluşturabilir. Aynı şekilde kalp yetmezliği dolaşımı genel olarak yavaşlatır ve bu hastalığın ortaya çıkmasına neden olur.

Genel olarak dolaşım bozukluğunun sonucu olarak ortaya çıkan hastalığın ilerleyen yaşla birlikte yaşanması sık görülen bir durumdur. Diğer yandan bypass ameliyatlarında bacaktan damar alınması da hastalığa neden olabilir. Dolaşımı bozacak şekilde alınan darbeler, damarlarda pıhtı oluşması gibi sebepler staz dermatitin nedenleri arasında sayılabilir.

Hastalığa doğrudan neden olmasa da yaşanma riskini arttıran faktörler de vardır. Yapısal olarak dolaşımın zayıf olması, yaşın ilerlemesi, yüksek tansiyon, böbrek yetmezliği, aşırı kilo, fazla sayıda hamilelik yaşamak gibi durumlar dolaşıma etki ederek hastalığa yakalanma riskini arttırır. Aynı şekilde hareketsiz yaşam da bu tip hastalıklara neden olabilir. Yürümek ve kişiye uygun egzersizler yapmak dolaşım sistemi için oldukça gereklidir. Hastalığın daha çok kadınlarda görüldüğü de söylenebilir.

Staz Dermatit Belirtileri

Staz dermatit dolaşım bozukluğu ile meydana gelen ve genellikle ayak bileklerinde baş gösteren bir hastalıktır. Etkilenen bölgede ilk olarak ödem oluşur. Cildin inceleştiği far edilir ve yoğun bir kaşıntı sorunu doğar. Bölge kaşındığında cilt daha fazla tahrip edilir. Sürekli şekilde devam eden bu durum etkilenen bölgedeki derinin kalınlaşıp koyulaşmasına neden olur. Genellikle cilt normalden daha koyu bir kahverengiye dönüşür. Bu belirtiler yaşanırken tedavi edilmediğinde cilt daha fazla zarar görür ve genellikle ayak bileğinin iç taraflarında yaralar meydana gelir. Eğer hastalık venöz yetmezlik gibi bir problemden kaynaklanıyorsa buna bir de venöz yetmezlik belirtileri ve ağrılar eklenir. Hastalık tedavi edilmezse bacakta deri ülserleri kalıcı hale gelebilir. Kemiğin enfeksiyon kapması, deri enfeksiyonları gibi sorunlar yaşanabilir.

Staz Dermatit Tanısı Nasıl Konur?

Staz dermatiti ile ilişkili görsel.

Staz dermatit tanısı doktorun yapacağı fiziki muayene sonucunda konur. Başka hastalıklarla karıştırılma ihtimali düşük olduğu için cildin yakından incelenmesi hastalığın evresi ve şiddeti hakkında yeterli bilgiyi verir. Tedavinin planlanması, hastalığın ne kadar ilerlediği ve sebeplerinin öğrenilmesi bakımından tanı koyarken Doppler Ultrason da kullanılabilir. Doppler Ultrason başka birçok hastalığın teşhisinde de kullanılan bir görüntüleme sistemidir. 

Renkli ultrason olarak da bilenen sistem ses dalgaları yardımıyla kan akışının görüntüsünün oluşturulmasını sağlar. Bu yönüyle dolaşım sorunlarının tanısında önemli bir yeri bulunur.

Staz Dermatit Tedavisi

Staz dermatitin tedavisi bu soruna yol açan dolaşım probleminin tedavi edilmesi ile başlatılabilir. Yüksek tansiyon, toplardamar sorunları gibi durumların tedavisi hastalığın ilerlemesini engellemede yardımcı olur. Hastalara mümkün olduğunca ayağın göğüs hizasına yakın tutulması önerilir. Bu, dolaşımın gerektiği gibi sağlanmasına yardımcı olur. Bunun yanında kilo kontrolü ve kişiye uygun egzersizler dolaşımın gerektiği gibi olmasını sağlar. Doktor gerektiğinde dolaşımın düzene sokulması için elastik bandajlar veya varis çorapları kullanılmasını isteyebilir. Bunlar belirtilen süre boyunca kullanılarak tedavinin etkisi arttırılır. Bunlara ek olarak hastalığın semptomlarına yönelik tedaviler de uygulanır. Bölgede bir bakteri enfeksiyonu oluştuysa antibiyotikler kullanılır. Oluşan yaraların tedavisi için çeşitli ilaçlar veya PRP gibi tedaviler uygulanabilir. Bölgedeki derinin iyileşebilmesine yönelik merhem ve kremler de kullanılabilir. Ödem oluşumunu gideren ilaçlar şişliğin azaltılması için verilebilir.